«Τι ακριβώς είναι το ταλέντο;» Αναλύσεις για το τι είναι ταλέντο, στον αθλητισμό, στη μουσική, στα μαθηματικά ή σε οποιοδήποτε άλλο τομέα υπάρχουν ήδη, δεν θα μπω σε αυτή τη διαδικασία.
Μιλώντας γενικά για ταλέντα, όπως κάθε προπονητής έτσι και εγώ συνάντησα στην καριέρα μου αρκετά, σε όλα τα αθλήματα που ασχολήθηκα.
Σπάνια όμως είδα ταλαντούχους αθλητές να καταφέρνουν να αξιοποιούν πλήρως αυτή τους την ικανότητα. Αυτό γιατί, πολλές φορές το ταλέντο δυστυχώς συνοδεύεται και με κάποια κουσούρια, με κάποιες ελλείψεις σε άλλους τομείς, όπως κακή ψυχολογία, τεμπελιά, κακό χαρακτήρα κλπ.
Καθαρά εμπειρικά, θα κατηγοριοποιούσα τα ταλέντα στις εξής κατηγορίες:
1. Τεμπέληδες. Κάποια ταλέντα προτιμούν να βασίζονται πάνω στο ταλέντο τους, ξεχνώντας ότι για να φτάσει κάποιος στην κορυφή, σε οποιοδήποτε άθλημα, αλλά κυρίως για να κρατηθεί εκεί απαιτείται εκτός από ταλέντο και σκληρή δουλειά.
2. Φοβιτσιάρηδες. Κάποιοι άλλοι, κάνουν πράγματα και θαύματα στην προπόνηση, με εξωπραγματικές επιδόσεις, αλλά την ώρα του αγώνα δεν μπορούν να αποδώσουν το ίδιο καλά. Κάποιοι, ακόμα χειρότεροι, αν σε κάποιο αγώνα νοιώσουν ότι απειλούνται από κάποιο αντίπαλο, προφασίζονται ότι δικαιολογία υπάρχει για να αποφύγουν να αγωνιστούν.
3. Κακοί χαρακτήρες. Η χειρότερη κατηγορία ταλέντων που συνάντησα. Αυτοί οι αθλητές είναι υπερόπτες, ξερόλες, με κακή συμπεριφορά προς συναθλητές, διαιτητές, γονείς, προπονητές κλπ. Διαχειρίζονται πολύ άσχημα την ήττα αφού πάντα φταίνε άλλοι, και διάφορα άλλα τέτοια. Αυτοί σπάνια φτάνουν στις αντρικές κατηγορίες, αφού αργά ή γρήγορα τα τερτίπια τους μπαίνοντας στη ζυγαριά θα είναι περισσότερα από το ταλέντο τους και δεν θα γίνονται ανεκτά από τους γύρω τους.
4. Ευαίσθητοι σε τραυματισμούς. Αυτή η κατηγορία συναντιέται πολύ συχνά, και δυστυχώς τις περισσότερες φορές είναι λάθος των προπονητών τους και όχι των ίδιων. Αυτό γιατί, κάποιοι προπονητές με το που θα αναγνωρίσουν το ταλέντο που έχουν στα χέρια τους, αντί να το διαχειριστούν σωστά και με μέτρο έτσι ώστε να αναπτύξει αυτό το ταλέντο πλήρως στην κατάλληλη ηλικία, φορτώνουν το παιδί προπόνηση μέχρι εκεί που δεν πάει άλλο, με αποτέλεσμα το λεγόμενο «κάψιμο» του αθλητή.
5. Με δύσκολες συνθήκες στην ζωή του. Αυτή είναι και η πιο αδικημένη κατηγορία ταλέντων. Κάποιος να είναι ταλέντο, να έχει όλα τα σωματικά, πνευματικά και ψυχολογικά χαρακτηριστικά, αλλά οι συνθήκες της ζωής του να είναι τέτοιες που να μην του επιτρέπουν να προπονηθεί σωστά. Μπορεί να μιλάμε για φτώχεια, για μη υποστηρικτικούς γονείς, για διαμονή σε κάποιο μακρινό χωριό χωρίς εύκολη πρόσβαση σε γήπεδο, κλπ. Ακόμα χειρότερα, οι κακές συνθήκες για αυτή τη κατηγορία ταλέντων μπορεί να είναι πολιτικοί λόγοι μεταξύ ατόμων σε Ομοσπονδίες ή άλλα πόστα στον αθλητισμό, τα οποία για κάποιο λόγο δεν θέλουν το συγκεκριμένο ταλέντο να προχωρήσει. Κλασσικό παράδειγμα σε αυτό το τελευταίο είναι όταν ο φυλακισθείς για διαφθορά, πρωην υπουργός στην Ελλάδα Άκης Τζοχατζόπουλος είχε δώσει εντολή και κόπηκε από την αποστολή για τους Ολυμπιακούς Αγώνες το 1988 ο 19χρονος τότε Νίκος Κακλαμανάκης. Αυτό για να πάει κάποιος άλλος αθλητής, γιός αδελφικού φίλου του υπουργού, τον οποίο ο Κακλαμανάκης είχε νικήσει σε 13 από τους 14 αγώνες. Αν ο Κακλαμανάκης τότε, αισθανόμενος την αδικία, όπως συνέβηκε με πολλούς άλλους σε κάθε γωνιά του κόσμου, αποφάσιζε να σταματήσει τον αθλητισμό αηδιασμένος, απλά θα στερούσε από τον εαυτό του και την πατρίδα του τα Ολυμπιακά μετάλλια που κέρδισε τα επόμενα χρόνια, τα οποία και τον ανέδειξαν σε μια από τις πιο αναγνωρισμένες μορφές στο χώρο της ιστιοσανίδας.
6. Τελευταία κατηγορία αυτός που συνδυάζει όλα τα απαιτούμενα στοιχεία. Συνδυάζει δηλαδή όλα τα σωματικά, ψυχολογικά και πνευματικά χαρακτηριστικά που απαιτούνται, να έχει σωστό προπονητή και να έχει την απαραίτητη υποστήριξη από το σπίτι του. Αυτή είναι και η κατηγορία στην οποία εκτός από τα τεχνικά και σωματικά χαρακτηριστικά, τον αθλητή χαρακτηρίζει η ευγένεια στο χαρακτήρα, η επιμονή σε ότι κάνει και η δέσμευση να τελειώσει πάντα ότι αρχίζει. Σκληροδουλευτής στη προπόνηση, πειθαρχημένος και συνεπής.
Και πάλι όμως, αυτά από μόνα τους δεν είναι αρκετά. Χωρίς την υποστήριξη από τους γονείς δεν μπορεί ο αθλητής να κάνει το έξτρα βήμα που χρειάζεται για να φτάσει σε υψηλό επίπεδο.
Ταλέντα της Ελλάδας, συνεχίστε προσγειωμένοι, πρώτα σαν σωστοί αθλητές και άνθρωποι και μετά σαν ένας από τους πιο υποσχόμενους αθλητές.
Χρίστος Χρίστου
Γυμναστής – Προπονητής τριάθλου
Επιμέλεια Γιάννης Βαλμάς, για το Football-Academies.gr