Τέσσερις τεχνικοί ερμηνεύουν αυτή την άσχημη παράδοση: Γιάννης Σαμαράς – Νίκος Αναστόπουλος – Ιβάν Γιοβάνοβιτς – Γιώργος Παράσχος
Σε περιόδους οικονομικής ύφεσης, κατά τις οποίες η εργασιακή ανασφάλεια εντείνεται και το διαθέσιμο εισόδημα συμπιέζεται, η μετανάστευση «φαντάζει» ως διέξοδος επιβίωσης.
Τους τελευταίους μήνες οι έρευνες για τα επαγγέλματα, που θα επιβιώσουν στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας, διαδέχονται η μία την άλλη. Σε καμία, όμως, δεν αναγράφεται το επάγγελμα του προπονητή.
Στις προηγμένες ποδοσφαιρικά χώρες οι προπονητές διεκδικούν σημαντικό μερίδιο στην εγχώρια αγορά, το οποίο το εξαργυρώνουν με μια εύκολη μετακίνηση εκτός των τειχών. Οι Πορτογάλοι, για παράδειγμα, έχουν ισχυρή παρουσία από τη Μοζαμβίκη έως το Βιετνάμ και από την Ελλάδα ως την Κίνα.
Στη χώρα μας περιμένουμε τον πρώτο από την τωρινή φουρνιά, που θα κάνει το ευρωπαϊκό βήμα. Ήδη ο Γιώργος Δώνης έχει εξουσιοδοτήσει μεγάλο γραφείο ατζέντηδων, το οποίο έχει πελάτες τους Ράικαρντ, Φαν Μπάστεν, να ενεργήσει για να βρεθεί εργασία στο εξωτερικό για την επόμενη περίοδο, με προτεραιότητα τη Βρετανία.
Παλαιότερα στο εξωτερικό είχε εργαστεί ο αείμνηστος Λάκης Πετρόπουλος, ο οποίος το 1979 ήταν προπονητής στη βελγική Σερκλ Μπριζ και ο Αλκέτας Παναγούλιας στην εθνική ΗΠΑ (1983-85). Δεν λαμβάνεται υπόψη η μετακίνηση αρκετών Ελλήνων τεχνικών στο κυπριακό πρωτάθλημα.
Και όμως. Τα τελευταία χρόνια οι Έλληνες προπονητές με το φιλότιμο, την ευσυνειδησία και τη διάθεση να γίνουν καλύτεροι στη δουλειά τους μπορούν να διεκδικήσουν το μερίδιο που τους αναλογεί από την ευρωπαϊκή πίτα.
Οι αναφορές σε… Κολοκοτρώνη και Καραϊσκάκη έχουν μπει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Πλέον, οι περισσότεροι προπονητές γνωρίζουν ξένες γλώσσες, παρακολουθούν σχολαστικά το διεθνές ποδόσφαιρο, έχουν γνώσεις ψυχολογίας και παιδαγωγικής, ενημερώνονται καθημερινά πάνω στο αντικείμενό τους.
Στο μόνο, ίσως, που πρέπει να δουλέψουν ακόμη είναι στις σχέσεις επικοινωνίας. Δεν έχουν καταλάβει ότι μέσα από τα ΜΜΕ και τις γνώσεις τους προβάλλονται και βρίσκονται στην επικαιρότητα.
Το μείζον ερώτημα που τίθεται είναι τι πρέπει να κάνει ένας Έλληνας προπονητής για να βρεθεί στα σαλόνια της Ευρώπης. Ο τεχνικός διευθυντής των ακαδημιών του Παναθηναϊκού, Γιάννης Σαμαράς, θεωρεί πως για να εξάγεις κάτι θα πρέπει να το πιστεύεις, να το προβάλλεις και να το βάλεις στη βιτρίνα.
«Πρέπει να εμπιστευτούμε τον Έλληνα προπονητή, γιατί αν δεν τον προωθήσεις και δεν τον εκπαιδεύσεις σωστά δεν πρόκειται να κάνει το βήμα παραπάνω. Πρέπει να υπάρχει ένα σύστημα, όπως συμβαίνει σε Ολλανδία, Γαλλία, Πορτογαλία, Ισπανία κ.λπ. Αυτές οι χώρες έχουν πλάνο προώθησης, εκπαίδευσης, για υψηλό επίπεδο», τονίζει χαρακτηριστικά.
«Σε 10-15 χρόνια»
Στα 50 του, ο κ. Σαμαράς έχει την απαιτούμενη τεχνογνωσία για να τεκμηριώσει τα λεγόμενά του. Άλλωστε την απέκτησε χάρις στη βοήθεια του Ευγένιου Γκέραρντ, ο οποίος τον υποστήριξε σε μεγάλο βαθμό και του έδειξε τον δρόμο για την Ολλανδία, όπου εκπαιδεύτηκε άψογα σε ζητήματα προπονητικής, αλλά και διοίκησης ποδοσφαίρου.
«Τα τελευταία χρόνια γίνεται πολύ καλή προσπάθεια και από την Ελλάδα στο να υποστηρίξει εκπαιδευτικά προπονητές. Ωστόσο, θα πρέπει και οι ομάδες να ασχοληθούν μαζί τους και να τους εμπιστευτούν εάν θέλουμε να γίνουμε καλύτεροι από τους αντίστοιχους στο εξωτερικό. Θα πρέπει να βάλουμε ένα στόχο. Έχουν γίνει βήματα προόδου στη σχολή προπονητών, αλλά πρέπει να δούμε τι κάνουν και οι άλλες σχολές και να τους περάσουμε. Όλα αυτά θέλουν δομημένα και υγιή έργα ώστε να μπει μια σειρά», τονίζει.
-Θεωρείται ότι ο Έλληνας τεχνικός είναι έτοιμος για το μεγάλο βήμα;
– Υπάρχει ταλέντο και ικανότητα. Ο Έλληνας στο εξωτερικό διαπρέπει στον τομέα του. Μπορεί αναμφίβολα να κάνει το ίδιο και στην προπονητική. Πιστεύω ότι σε 10-15 χρόνια θα τα καταφέρουμε.
– Δεν είναι μεγάλο το χρονικό διάστημα…
– Μια σοβαρή παράμετρος είναι ότι μεταξύ μας δεν εμπιστευόμαστε ο ένας τον άλλο, με αποτέλεσμα να πηγαίνουν όλα προς τα κάτω. Γνωρίζω αρκετά παιδιά που έχουν ταλέντο και είναι πολύ καλοί στη δουλειά τους, αλλά το σύστημα δεν τους υποστηρίζει και δεν τους εμπιστεύεται. Από τη στιγμή που προσλαμβάνεις ξένο τεχνικό, αγοράζεις ξένους παίκτες πώς να γίνει εξαγωγή. Πρέπει να σε εμπιστευτούν οι δικοί σου εάν θέλεις να προχωρήσεις…
«Ηρωες της τελευταίας στιγμής»
Ο τίτλος που ανήκει δικαιωματικά στους Ελληνες προπονητές είναι του «ήρωα της τελευταίας στιγμής». Και αυτό γιατί όποτε κλήθηκαν να βγάλουν μια ομάδα από το αδιέξοδο, αντικαθιστώντας κάποιον ξένο, τα πήγαν περίφημα.
Ο Νίκος Αναστόπουλος εμφανίζεται υπέρμαχος αυτής της άποψης.
«Στη χώρα μας οι παράγοντες δεν δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στον Έλληνα προπονητή, αντίθετα με τους ξένους, στους οποίους παρέχουν όλα τα εχέγγυα. Τον Έλληνα τον προσλαμβάνουν κάτω από συνθήκες πίεσης, ενώ ακόμη και στην περίπτωση που φέρει αποτελέσματα και καταφέρει να οδηγήσει την ομάδα σε διάκριση μπορεί να μην τον εμπιστευτούν στη συνέχεια. Δεν του δίδεται πίστωση χρόνου οπότε είναι πολύ δύσκολο να προσελκύσει ομάδες του εξωτερικού», τονίζει χαρακτηριστικά.
Ο τεχνικός του ΟΦΗ θέτει μία ακόμη παράμετρο στην κουβέντα, της τεχνογνωσίας:
«Θα πρέπει οι Έλληνες να έχουν γνώσεις και εφόδια, αλλά δυστυχώς στη χώρα μας το βασικό κριτήριο είναι η φιλία και η διασκέδαση σε εξωαγωνιστικούς στίβους».
Στην προτίμηση των παραγόντων στους ξένους προπονητές, που δεν δίνει τη δυνατότητα ευκαιριών στους Έλληνες αναφέρθηκε ο Ιβάν Γιοβάνοβιτς.
«Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλοί καλοί προπονητές οι οποίοι ασχολούνται με σοβαρότητα στο αντικείμενο. Ωστόσο, η εξαγωγή καθυστερεί γιατί οι μεγάλες ελληνικές ομάδες, παραδοσιακά, θέλουν ξένους και δεν δίνεται η ευκαιρία στους Έλληνες να πάρουν τα αποτελέσματα που χρειάζονται για να προκαλέσουν το ενδιαφέρον της Ευρώπης».
Ο τεχνικός του ΑΠΟΕΛ, άριστος γνώστης της ελληνικής πραγματικότητας (εργάζεται από το 2001 στη χώρα μας) εμφανίζεται αισιόδοξος:
«Μπορούν οι Έλληνες να δουλέψουν στο εξωτερικό. Έχω τελειώσει τη σχολή προπονητών (UEFA PRO) στην Ελλάδα και μάλιστα ήμουν στην πρώτη φουρνιά. Υπάρχει σωστός τρόπος δουλειάς. Παρακολουθώντας επίσης το ελληνικό πρωτάθλημα παρατηρώ πως πολλοί συνάδελφοι έχουν εξαιρετικές γνώσεις. Αυτό που δεν έχουν είναι η πίστωση χρόνου και ευκαιρίες από τις ομάδες. Πιστεύω ότι είναι θέμα κουλτούρας, καθώς είμαστε ανυπόμονοι για θετικά αποτελέσματα».
Την παράμετρο των επιτυχιών στο ελληνικό πρωτάθλημα βάζει ως βασική προϋπόθεση στην εξαγωγή προπονητών και ο τεχνικός του Λεβαδειακού, Γιώργος Παράσχος.
«Η Ελλάδα όπως άργησε να εξάγει ποδοσφαιριστές έτσι θα καθυστερήσει και με τους προπονητές. Θεωρώ πως για να φθάσουμε σε αυτό το σημείο θα πρέπει ο υποψήφιος να έχει επιτυχίες στο ελληνικό πρωτάθλημα και σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Δεν υπάρχει άλλη προοπτική».
Του Δημ. Λουκάκη από news.kathimerini.gr